قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی و آیین نامه آن
قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب ۲۴ تیر ماه ۱۳۱۸
مبحث اول – سازمان اداره تصفیه
ماده ۱ – در هر حوزه دادگاه شهرستان که وزارت دادگستری مقتضی بداند اداره تصفیه برای رسیدگی به امور ورشکستگی تأسیس می‌نماید و در این‌مورد عضو ناظر تعیین نخواهد شد.
ماده ۲ – رییس و کارمندان اداره تصفیه ممکن است از بین خدمتگزاران قضایی یا اداری یا از غیر خدمتگزاران دولت انتخاب شود – اداره تصفیه به‌قدر لزوم کارمند خواهد داشت.
ماده ۳ – موارد رد رییس و قائم‌مقام او و محاسبین اداره تصفیه همان است که در رد دادرس در اصول محاکمات حقوقی ذکر شده است و در صورتی‌که کارمندی این ایراد را موجه بداند رییس کارمند دیگری را برای این کار مأموریت می‌دهد و چنانچه کارمند ایراد را رد کند قبول یا رد ایراد به نظر رییس‌است.
در مواردی که کارمند خود را مردود می‌داند از هر گونه اقدامی خودداری کرده و مراتب را به رییس اطلاع داده امر او را به موقع اجرا می‌گذارد.
در صورتی که رییس مردود شود کارمند مقدم اداره وظایف او را انجام خواهد داد و چنانچه رییس ایراد رد را نسبت به خود قبول ننماید تعیین تکلیف با‌دادگاه است.
ماده ۴ – هر گاه کارکنان اداره تصفیه یا کسانشان تا درجه دوم از طبقه دوم نسبت به دارایی ورشکسته به نفع خود طرف معامله واقع شوند آن معامله‌باطل است و متخلف تعقیب انتظامی خواهد شد.
ماده ۵ – مرجع شکایت از اقدامات اداره تصفیه دادگاهی است که حکم توقف را صادر کرده است شکایت به هیچ وجه جریان کار را توقیف نمی‌کند‌مگر در موارد مهم که عمل مورد شکایت جبران‌ناپذیر و ادله شاکی قوی باشد دادگاه می‌تواند دستور جلوگیری بدهد در این صورت دادگاه مکلف است‌معجلاً و خارج از نوبت و در جلسه اداری به شکایت رسیدگی کرده تصمیم خود را اعلام دارد و در سایر موارد دادگاه در صورت موجه تشخیص دادن‌شکایت دستور لازم به اداره تصفیه می‌دهد و به اقتضای مورد ممکن است عمل اداره تصفیه را باطل نماید.
ماده ۶ – استرداد وجوهی که توسط اداره تصفیه به صندوق دادگستری محل یا صندوق اداره تصفیه تسلیم میشود به حواله دو نفر از کارکنان اداره‌تصفیه که مجاز از طرف وزارت دادگستری باشند خواهد بود.
ماده ۷ – کلیه عملیات اداره تصفیه و تقاضاها و اعلاماتی که به آن اداره میشود باید در صورت مجلس نوشته شود.
ماده ۸ – همین که حکم ورشکستگی قابل اجرا شد رونوشت حکم به اداره تصفیه و اداره ثبت محل فرستاده میشود.
ماده ۹ – در صورتی که اموال تاجر ورشکسته واقع در حوزه دادگاه دیگری باشد اداره می‌تواند اقداماتی را که لازم است از اداره تصفیه محل چنانچه‌در محل موجود باشد وگرنه از دادگاه آن محل یا مأمور دیگری که تعیین می‌کند بخواهد.
ماده ۱۰ – اداره تصفیه می‌تواند از اداره پست و تلگراف و گمرک بخواهد که در مدت تصفیه کلیه برگها و بسته‌هایی که به عنوان متوقف فرستاده‌می‌شود یا از طرف متوقف ارسال گردیده برای آن اداره بفرستد – متوقف می‌تواند در موقع باز کردن برگها و پاکتها و بسته‌ها حضور داشته باشد.
ماده ۱۱ – اداره تصفیه در صورت لزوم می‌تواند برای اقدامات تأمینیه بدوی به اعتبار دارایی موجود ورشکسته استقراض نماید.
ماده ۱۲ – وظائف اداره تصفیه در این قانون و آیین‌نامه‌های مربوطه به آن که وزارت دادگستری تهیه می‌کند تعیین میشود و در موارد سکونت بر‌طبق قانون تجارت اقدام خواهد شد.
مبحث دوم – اقدامات تأمینی اداره تصفیه
ماده ۱۳ – همین که حکم ورشکستگی قابل اجراء شد و رونوشت آن به اداره تصفیه رسید اداره صورتی از اموال ورشکسته برداشته اقدامات لازمه‌را از قبیل مهر و موم برای حفظ آنها به عمل می‌آورد.
ماده ۱۴ – ورشکسته مکلف است اموال و دفاتر خود را به اداره تصفیه معرفی نموده و در تحت اختیار آن بگذارد وگرنه به مجازات از سه ماه تا شش‌ماه زندان تأدیبی محکوم خواهد شد.
اگر ورشکسته فوت نموده یا فراری باشد ورثه و شرکاء و خدمه و متصدیان امور و کلیه اشخاصی که به نحوی از انحاء در اموال ورشکسته تصرف و‌دخالت دارند این تکلیف را خواهند داشت وگرنه به همین مجازات خواهند رسید.
اداره اشخاص نامبرده را از این تکلیف آگاه کرده و مجازاتی که برای خودداری آنها معین شده تذکر می‌دهد.
ماده ۱۵ – اداره تصفیه اقدام به بستن و مهر و موم نمودن انبارها – مغازه‌ها کالا – کارخانجات می‌نماید مگر اینکه بتواند تحت نظارت خود آنها اداره‌نماید.
اداره به وسایل مقتضی اقدام به حفاظت پول نقد – برگهای بهادار – دفاتر تجارتی دفاتر شخصی و هر چیز قیمتی دیگر می‌نماید.
و سایر اموال را تا وقتی که صورت آنها برداشته نشده مهر و موم نموده و مهر و موم تا موقعی که اداره آن را لازم بداند باقی خواهد ماند به علاوه اقدام به‌حفظ اشیایی که در خارج از محل اقامت ورشکسته است خواهد نمود.
ماده ۱۶ – مستثنیات دین تحت اختیار ورشکسته گذاشته شده ولی جزء صورت اموال قید خواهد شد.
ماده ۱۷ – اشیایی که متعلق به اشخاص ثالث بوده و یا اشخاص ثالث نسبت به آنها اظهار حقی می‌نمایند در صورت اموال قید شده مراتب ضمن‌صورت ذکر خواهد شد.
ماده ۱۸ – اداره تصفیه مکلف است حقوق اشخاص ثالث را نسبت به اموال غیر منقول ورشکسته که مستند به اسناد رسمی است معلوم کرده ضمن‌صورت اموال قید نماید.
ماده ۱۹ – کلیه اشیایی که در صورت قید شده باید ارزیابی شود.
ماده ۲۰ – صورتی که به این ترتیب تنظیم شده به ورشکسته ارائه و از او سؤال میشود که آن را صحیح و کامل می‌داند یا خیر – پاسخ ورشکسته در‌صورت قید شده و به امضای او می‌رسد.
ماده ۲۱ – متوقف مکلف است در مدت تصفیه خود را در اختیار اداره بگذارد مگر اینکه صریحاً از این تکلیف معاف شده باشد – در صورت اقتضاء‌اداره تصفیه می‌تواند اقدام به جلب او نماید و چنانچه توقیف او لازم شود قرار توقیف را از دادگاه می‌خواهد.
رفع توقیف به دستور اداره تصفیه به عمل می‌آید – ورشکسته می‌تواند از دوام توقیف خود در هر ماه یک بار به دادگاه صادرکننده قرار توقیف شکایت‌نموده رفع آن را بخواهد.
اداره تصفیه می‌تواند نفقه عادله ورشکسته و واجب‌النفقه ندار او را مخصوصاً در موردی که متوقف را تحت اختیار خود قرار می‌دهد به او بدهند و نیز‌تعیین خواهد نمود که تا چه مدت متوقف و خانواده‌اش می‌توانند در خانه که بوده‌اند سکنی نمایند.
ماده ۲۲ – هر گاه ورشکسته اموالی جز مستثنیات دین نداشته باشد مراتب آگهی و قید میشود که اگر بستانکاران بعضاً یا کلاً درخواست اجراء‌اصول ورشکستگی را در ظرف مدت ده روز ننموده و هزینه آن را نپردازند جریان ورشکستگی خاتمه خواهد پذیرفت.
مبحث سوم – دعوت بستانکاران
ماده ۲۳ – اگر به نظر اداره حاصل فروش اموالی که صورت آنها برداشته شده کافی برای پرداخت هزینه ورشکستگی نباشد اداره اقدام به تصفیه‌اختصاری می‌نماید مگر اینکه یکی از بستانکاران درخواست کند که کار بر طبق اصول تصفیه عادی جریان پیدا نموده و هزینه آن را قبلاً بدهند.
در مورد تصفیه اختصاری اداره آگهی می‌کند که در ظرف چهل روز هر کس هر گونه ادعایی دارد بنماید و سپس به هر ترتیب که منابع بستانکاران اقتضاء‌می‌کند بدون رعایت تشریفاتی اقدام به فروش اموال نموده حاصل آن را بین آنان تقسیم و ختم عمل تصفیه را اعلام می‌دارند.
در سایر موارد به طریق عادی بر طبق مواد زیر اقدام خواهد شد.
ماده ۲۴ – اداره تصفیه آگهی منتشر نموده و نکات زیر را در آن قید می‌نماید:
(۱) – تعیین ورشکسته و محل اقامت او و تاریخ توقف (در صورتی که در حکم دادگاه تعیین شده باشد).
(۲) – اخطار به بستانکاران و کسانی که ادعایی دارند به اینکه ادعای خود را در ظرف دو ماه به اداره اعلام نمایند و مدارک خود را (اصل با‌رونوشت گواهی شده) به اداره تسلیم دارند.
اداره می‌تواند این مدت را برای کسانی که در خارجه اقامت دارند تمدید نماید.
(۳) – اخطاریه بدهکاران متوقف که در ظرف مدت نامبرده خود را معرفی کنند متخلفین از این اخطار به جریمه نقدی معادل صدی بیست و پنج‌دین به نفع صندوق (ب) مذکور در ماده ۵۴ محکوم خواهند شد – دادگاه می‌تواند علاوه بر جریمه نقدی به حبس تأدیبی از سه تا شش ماه نیز محکوم‌نماید.
(۴) – اخطار به کسانی که به هر عنوان اموال ورشکسته در دست آنها است که آن اموال را در ظرف مدت نامبرده در اختیار اداره بگذارند وگرنه هر‌حقی که نسبت به آن مال دارند از آنها سلب خواهد شد مگر اینکه عذر موجهی داشته باشند.
(۵) – دعوت اولین جلسه هیأت بستانکاران که منتها در ظرف بیست روز از تاریخ آگهی تشکیل خواهد شد ضمناً قید شود کسانی که با متوقف‌مسئولیت تضامنی داشته و یا ضامن او هستند می‌توانند در جلسه حضور به هم رسانند.
ماده ۲۵ – آگهی در مجله رسمی وزارت دادگستری و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار دوباره به فاصله ده روز منتشر خواهد شد – نسخه از این‌آگهی برای هر یک از بستانکاران که شناخته شده است فرستاده میشود.
مبحث چهارم – اداره اموال
ماده ۲۶ – اولین جلسه بستانکاران تحت ریاست یک نفر از کارمندان اداره تشکیل میشود و اداره گزارشی راجع به صورت اموال و سایر امور‌مربوطه به متوقف را برای بستانکاران می‌خواهند.
ماده ۲۷ – بستانکاران می‌توانند پیشنهاداتی راجع به ادامه جریان کار بازرگانی یا حرفه مربوط به متوقف بنمایند ولی تصمیم با اداره تصفیه است و به‌طور کلی اداره تصفیه نماینده منافع هیأت بستانکاران می‌باشد.
ماده ۲۸ – اداره تصفیه نسبت به اشیایی که مورد مطالبه اشخاص ثالث است تصمیم مقتضی اتخاذ نموده و اگر آنها را محق بداند مبادرت به تسلیم‌آن می‌نماید وگرنه ده روز به ایشان مهلت می‌دهد که در دادگاه صلاحیتدار اقامه دعوی نمایند کسی که در ظرف ده روز به دادگاه صلاحیتدار رجوع ننماید‌دیگر دعوای او مسموع نخواهد بود.
ماده ۲۹ – اداره تصفیه اقدام به وصول مطالبات می‌نماید و در صورت ضرورت برای وصول آن اقامه دعوی خواهد کرد.
اشیایی که در معرض تنزل قیمت بوده و یا نگهداری آنها هزینه غیر متناسبی را ایجاد می‌نماید بدون تأخیر فروخته خواهد شد.
همچنین اقدام به فروش برگهای بهادار (بورسی) و یا اشیایی که در بازار قیمت معینی دارند به عمل خواهد آورد سایر اموال به ترتیبی که بعداً ذکر خواهد‌شد فروخته میشود.
مبحث پنجم – رسیدگی به مطالبات
ماده ۳۰ – پس از انقضای موعد مقرر برای ارائه اسناد اداره به مطالبات رسیدگی نموده تصدیق یا رد می‌نماید و جلب نظر متوقف را در صورتی که در‌دسترس او باشد خواهد کرد و اداره مکلف نیست به اظهارات او ترتیب اثر دهد.
ماده ۳۱ – اداره برای رسیدگی و در صورت لزوم می‌تواند ابراز دفاتر بستانکار را بخواهد.
ماده ۳۲ – مطالباتی که به موجب سند رسمی وثیقه ملکی دارند باید منظور شود هر چند از طرف بستانکار اظهار نشده باشد.
ماده ۳۳ – پس از انقضای موعد ابراز اسناد منتهی در ظرف بیست روز اداره صورتی با در نظر گرفتن طلبهایی که حق رهن و یا رجحان دارند تهیه‌خواهند نمود.
ماده ۳۴ – بستانکارانی که مردود شده‌اند با ذکر دلیل رد ضمن این صورت قید می‌شوند.
ماده ۳۵ – این صورت از طریق آگهی به اطلاع بستانکاران خواهد رسید.
و در اختیار کسانی که ادعای حقی نسبت به متوقف می‌نمایند گذاشته میشود.
به بستانکاران مردود و همچنین به بستانکارانی که حق رجحان برای خود قائل بوده و اداره به ادعای آنها ترتیب اثر نداده است مستقیماً مراتب اعلام‌خواهد شد.
ماده ۳۶ – هر کس نسبت به این صورت اعتراض داشته باشد در ظرف ۲۰ روز از انتشار آگهی حق دارد در دادگاه صادرکننده حکم توقف اقامه دعوی کند.
اگر معترض ادعا کند که طلب او بی‌مورد رد شده یا کسر گردیده و یا حق رهن و یا رجحان او منظور نشده دعوی بر علیه اداره اقامه میشود و اگر طلب یا‌حق رجحان کسی که قبول شده مورد اعتراض باشد دعوی بر علیه بستانکار اقامه خواهد شد.
در صورتی که دعوای اخیر به نتیجه رسیده و حکم به رد طلبی صادر شود سهمی که تخصیص به آن داده شده در حدود طلب مدعی و هزینه دادرسی به‌او اختصاص پیدا خواهد کرد و مازاد بین سایر بستانکاران تقسیم خواهد شد.
در مورد این ماده دادرسی به طریق اختصاری و فوری به عمل خواهد آمد.
ماده ۳۷ – اسنادی که در ارائه آنها تأخیر شده در صورتی که عذر موجهی در بین باشد در مورد این ماده تا ختم ورشکستگی قبول میشود ولی هزینه‌که در اثر این تأخیر پیش آمده بر عهده مدعی طلب است.
اگر اداره سندی را که ابراز شده قبول کرد اقدام به تصحیح صورت بستانکاران می‌نماید و سایر بستانکاران را نیز به وسیله آگهی مطلع می‌سازد.
مبحث ششم – تصفیه
ماده ۳۸ – پس از رسیدگی مطالبات بستانکارانی که یک قسمت یا تمام طلب آنها مورد قبول واقع شده به وسیله اخطاریه در جلسه دعوت می‌شوند‌و اگر درخواست قرارداد ارفاقی هم شده باشد مراتب ضمن دعوتنامه قید میشود.
ماده ۳۹ – اداره گزارش کاملی نسبت به وضعیت دارایی و مطالبات متوقف داده نظریات متوقف و بستانکاران را استماع نموده در صورت‌مجلس‌ذکر می‌کند ولی تصمیم با خود اداره است مگر در مورد قرارداد ارفاقی و صرف نظر کردن از دعاوی مشکوک.
ماده ۴۰ – اموال متوقف به ترتیب مزایده فروخته میشود.
در موارد زیر ممکن است به طریق غیر مزایده اقدام به فروش اموال کرد.
(۱) اگر هیأتی از بستانکاران که دارای شرایط مذکور در ماده ۴۸۰ قانون تجارت باشند به این ترتیب رضایت بدهند.
(۲) وقتی که مال در (بورس) و یا در بازار قیمت معینی دارد.
اشیاء مورد وثیقه را نمی‌توان به طریق غیر مزایده فروخت مگر اینکه رضایت بستانکارانی که نسبت به آنها حق وثیقه دارند جلب شود.
ماده ۴۱ – شرایط فروش لااقل ده روز قبل از مزایده در دفتر اداره در دسترس عموم گذارده خواهد شد و هر کس می‌تواند اطلاعات لازمه را کسب‌نماید.
آگهی فروش شامل مکان – روز – ساعت مزایده خواهد بود و در مورد اموال غیر منقوله این آگهی یک ماه قبل از اقدام به فروش به عمل می‌آید.
برای بستانکارانی که حق وثیقه غیر منقول دارند نسخه از آگهی فرستاده شده و ارزیابی که به عمل آمده به آنها اعلام خواهد گردید.
ماده ۴۲ – اموال منقول پس از سه مرتبه به صدای بلند حراجچی به کسی که حداکثر را پیشنهاد کرده است واگذار میشود. همین ترتیب نسبت به‌اموال غیر منقول رعایت میگردد مشروط بر اینکه پیشنهاد بهای ارزیابی شده برسد و در صورت نبودن پیشنهاد مکفی فروش متوقف می‌ماند و وقت‌دیگری برای مزایده معین میشود. در مرتبه دوم که باید لااقل دو ماه پس از مزایده اول به عمل آید اموال غیر منقول به کسی که بالاترین قیمت را‌پیشنهاد می‌نماید واگذار خواهد شد.
ماده ۴۳ – اشیاء سیم و زر نباید به بهای کمتر از بهای فلزی آنها به فروش برسد.
ماده ۴۴ – اداره تصفیه مکلف است شرایط فروش را با رعایت عرف و عادت و غبطه بستانکاران و ورشکسته تعیین نماید.
اداره می‌تواند پرداخت بها را نقد یا به موعد قرار بدهد – موعد هیچ گاه از سه ماه نباید تجاوز کند.
تسلیم در مورد مال منقول و انتقال قطعی در مورد مال غیر منقول نباید قبل از پرداخت بها صورت بگیرد.
در مورد پرداخت نقدی یک روز مهلت جایز است.
اگر پرداخت در موعد مقرر انجام نگیرد مزایده جدید به عمل آمده در هر حال پیشنهاد دهنده سابق مسئول کسر قیمت و سایر خسارات وارده خواهد‌بود.
ماده ۴۵ – اگر در هیأت بستانکاران شرایط مذکور در ماده ۴۸۰ قانون تجارت جمع باشد می‌توانند از دعوایی که نتیجه آن مشکوک است صرفنظر‌نمایند.
هر بستانکاری می‌تواند درخواست کند که آن دعوی به او واگذار شود – در این مورد حاصل فروش مالی که از این راه به دست می‌آید در حدود طلبی که‌دارد به درخواست‌کننده تعلق گرفته و مازاد آن متعلق به سایر بستانکاران خواهد بود.
مبحث هفتم – تقسیم وجوه حاصله از فروش
ماده ۴۶ – وقتی که پول حاصله از فروش در دسترس اداره قرار گرفت و صورت بستانکاران قطعی گردید اداره صورتی از حاصل دارایی و حساب‌نهایی آن تنظیم خواهد نمود.
هزینه توقف که به موجب آیین‌نامه تعیین میشود و هزینه تصفیه قبلاً موضوع میشود صورت تقسیم و حساب نهایی در مدت ده روز در دسترس‌بستانکاران قرار گرفته و مراتب به اطلاع آنها خواهد رسید به علاوه خلاصه از صورت مربوط به سهم هر یک برای آنها فرستاده خواهد شد.
ماده ۴۷ – پس از انقضای مدت نامبرده اداره مبادرت به پرداخت سهام هر یک می‌نماید – بستانکاری که کاملاً به حق خود می‌رسد باید سند مربوطه‌را به اداره تسلیم کند
در موردی که قسمتی از طلب پرداخته میشود مراتب در سند قید میگردد.
در مورد فروش غیر منقول اقداماتی که در دفتر املاک لازم است از طرف اداره به عمل می‌آید.
اگر طلبی معلق باشد و یا به اقساط می‌بایست تأدیه گردد سهمیه مربوط به آن در صندوق دادگستری گذاشته خواهد شد پس از پرداخت سهمیه اداره به‌هر یک از بستانکارانی که حقوق آنها کاملاً تأدیه نشده است سند عدم کفایت دارایی می‌دهد بستانکار فقط در مورد ملائت ورشکسته می‌تواند به موجب‌سند بقیه طلب خود را ادعا نماید.
ماده ۴۸ – تقسیم موقت سهام فقط پس از انقضاء مدت مذکور در ماده ۳۶ ممکن است به عمل آید.
به بستانکارانی که جزء صورت نیامده‌اند سند عدم کفایت دارایی داده خواهد شد.
مبحث هشتم – خاتمه ورشکستگی
ماده ۴۹ – پس از تقسیم اموال خاتمه ورشکستگی اعلام خواهد شد – هر گاه پس از خاتمه ورشکستگی اموالی متعلق به متوقف کشف شود اداره‌آنها را به تصرف خود درآورده و حاصل فروش آن را بدون هیچگونه تشریفاتی بین بستانکاران تقسیم می‌کند.
نسبت به سهمیه‌هایی که به مناسبت مشکوک بودن طلب به ودیعه گذاشته شده و بعداً تصرف در آنها مجاز خواهد شد به همین ترتیب اقدام میگردد.
ماده ۵۰ – ورشکستگی باید از تاریخ وصول حکم آن به اداره تصفیه در ظرف هشت ماه تصفیه گردد.
هنگام ضرورت رییس دادگاه استان می‌تواند این مدت را تمدید نماید.
مبحث نهم – مقررات مالی
ماده ۵۱ – اداره تصفیه دارای دو صندوق است – صندوق (الف) و صندوق (ب)
ماده ۵۲ – درآمد صندوق (الف) عبارت از وجوهی است که به عنوان هزینه امور ورشکستگی دریافت میشود این درآمد به موجب آیین‌نامه هیأت‌وزیران تعیین خواهد شد.
ماده ۵۳ – درآمد صندوق (الف) به مصرف سازمان و برداشت هر گونه هزینه که اداره تصفیه برای تصفیه امور ورشکستگی لازم داشته باشد خواهد‌رسید.
ماده ۵۴ – درآمد صندوق (ب):
۱ – ۲۵% به حقوقی که به موجب قانون ثبت شرکتها مصوب ۲ خرداد ۱۳۱۰ و ماده ۱۱ قانون تجارت برای امضاء دفاتر تجاری تعلق می‌گیرد اضافه‌شده و این اضافه به صندوق (ب) متعلق است.
۲ – از مبلغ موضوع اعتراض‌نامه که به موجب ماده ۲۹۳ قانون تجارت تنظیم میشود از قرار هر ده ریالی ده دینار گرفته شده که نصف آن جزو‌درآمد عمومی کشور منظور و نصف دیگر آن متعلق به صندوق (ب) خواهد بود.
ماده ۵۵ – هر یک از دو صندوق نامبرده دارای شخصیت حقوقی بوده و صندوق (الف) می‌تواند از صندوق (ب) در صورت اقتضاء وام بگیرد -وزارت دادگستری نسبت به آن دو نظارت تام خواهد داشت.
ماده ۵۶ – درآمدهای دو صندوق جزء درآمد بودجه عمومی کشور منظور نخواهد شد.
وصول و مصرف آن مشمول هیچ یک از مقررات مالی اعم از قوانین و غیر آن نخواهد بود.
ماده ۵۷ – ترتیب وصول درآمد و نظارت هزینه این دو صندوق به موجب آیین‌نامه که وزارت دادگستری تعیین می‌کند معین خواهد شد.
مبحث دهم – مقررات مخصوص
ماده ۵۸ – بستانکارانی که دارای وثیقه‌اند نسبت به حاصل فروش مال مورد وثیقه در برگ تقسیم حاصل فروش مقدم بر سایر بستانکاران قرار داده‌می‌شوند.
طلبهایی که دارای وثیقه نیست و همچنین باقی‌مانده طلبهایی که دارای وثیقه بوده و تمام آن از فروش وثیقه پرداخت نشده به ترتیب طبقات زیر بر‌یکدیگر مقدمند و در تقسیم‌نامه حاصل فروش اموال متوقف این تقدم رعایت و قید میشود.
طبقه اول
الف – حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از توقف.
ب – حقوق خدمتگزاران بنگاه ورشکسته برای مدت شش ماه قبل از توقف.
ج – دستمزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی مزد می‌گیرند برای مدت سه ماه قبل از توقف.
طلب اشخاصی که مال آنها به عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره ورشکسته بوده نسبت به میزانی که ورشکسته از جهت ولایت و یا قیمومت مدیون شده است. این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بود که توقف در دوره قیمومت یا ولایت و یا در ظرف یک سال از انقضای آن اعلام شده‌باشد.
طبقه سوم
طلب پزشک و داروفروش و مطالباتی که به مصرف مداوای مدیون و خانواده‌اش در ظرف سال قبل از توقف رسیده است.
طبقه چهارم
الف – نفقه زن مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی.
ب – مهریه زن تا میزان ده هزار ریال به شرط آنکه ازدواج اقلاً پنج سال قبل از توقف واقع شده باشد و نسبت به مازاد جزء سایر دیون محسوب‌می‌شود.
طبقه پنجم
سایر بستانکاران.
ماده ۵۹ – رییس و کارمندان اداره تصفیه (اعم از مأمورین زیرپایه یا قراردادی یا دارای پایه) در صورتی که از مقررات این قانون تخلف کنند مطابق‌آیین‌نامه‌های وزارت دادگستری مورد تعقیب و مجازات انتظامی واقع خواهند شد.
ماده ۶۰ – وزارت دادگستری آیین‌نامه مربوط به این قانون را تهیه می‌نماید.
این قانون که مشتمل بر شصت ماده است در جلسه بیست و چهارم تیر ماه یک هزار و سیصد و هیجده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
آیین نامه قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی
فصل اول ـ صورتمجلسها و حسابداری
مبحث اول ـ مقررات عمومی
ماده ۱ ـ اداره تصفیه باید دارای دفاتر زیر باشد:
۱ ـ دفتر فهرست ورشکستگان.
۲ ـ دفتر فهرست ماموریتهای اداره تصفیه.
۳ ـ دفتر روزنامه.
۴ ـ دفتر صندوق .
۵ ـ دفتر کل.
۶ ـ دفتر ترازنامه آزمایش.
۷ ـ دفتر نماینده که خلاصه کلیه نامه‌های وارده و فرستاده در آن ثبت میگردد.
ماده ۲ ـ اداره تصفیه باید دارای برگهای نمونه برای امور زیر باشد:
۱ ـ برگ صورتمجلس.
۲ ـ برگ صورت دارایی.
۳ ـ برگ صورت ادعای بستانکاری.
۴ ـ برگ دعوت بستانکاران.
۵ ـ برگ طبقه‌بندی بستانکاران.
۶ ـ دعاوی مشکوک، ۳۸برگ انتقال دعاوی مشکوک.
۷ ـ برگ مزایده.
۸ ـ برگ هزینه‌ها و تقسیم وجوه حاصله.
۹ ـ برگ اعلام صورت تقسیم وجوه حاصله.
۱۰ ـ سند عدم کفایت دارایی.
۱۱ ـ آگهی های مربوط به شروع به عمل ورشکستگی و طبقه‌بندی بستانکاران و خاتمه ورشکستگی.
ماده ۳ ـ اداره تصفیه باید کلیه احکام ورشکستگی را بر حسب تاریخ در دفتر فهرست ورشکستگان ثبت نماید. در اول هر سال شماره‌گذاری تجدید خواهد شد. ورشکستگی هایی که تا آخر هر سال خاتمه نیافته باید به طور اختصار در اول دفتر سال بعد نوشته شود. درمقدمه این دفتر باید فهرست ورشکستگان به طور الفباء قید گردد.
ماده ۴ ـ ماموریت هایی که از سایر ادارات تصفیه برای انجام امور ورشکستگی می رسد باید در دفتر فهرست ماموریت های اداره تصفیه ثبت گردد.
ماده ۵ ـ اداره تصفیه باید پیش‌نویس نامه‌های فرستاده را که نامه روی برگهای نمونه نوشته نمی شود نگاهداری نماید. پول و برگهای بهادار و نامه‌های سفارشی باید در قبال قبض رسید اداره پیوست فرستاده‌شود. هرگاه اقدام اداره تصفیه به وسیله آگهی رسمی به عمل آید باید یک نسخه از آگهی یا قسمتی از روزنامه که شامل آگهی با قید تاریخ انتشار باشد در پرونده مربوط بایگانی شود.
ماده ۶ ـ در موقع تغییر رئیس تحویل اداره باید با حضور نماینده وزارت‌دادگستری به عمل آید. در این صورت تمام دفاتر تا آن تاریخ بسته‌شده و رئیس سابق زیر آن را امضا می نماید. سپس به حسابهای اداره رسیدگی به عمل آمده و موجودی صندوق باید با مندرجات دفاتر مربوطه وفق دهد. تاریخ شروع و خاتمه به کار رئیس سابق همچنین تاریخ شروع به کار رئیس لاحق باید زیر کلیه دفاتر نوشته شود و این تحویل باید در صورتمجلس اداری نوشته شده و کلیه حاضرین آن را امضا نمایند.
مبحث دوم ـ صورتمجلسها
ماده ۷ ـ اداره تصفیه باید برای هر ورشکستگی و یا ماموریتهایی که به اداره تصفیه مراجعه شود صورتمجلس تنظیم نماید. برگ صورتمجلس به محض اعلام ورشکستگی یا وصول ماموریتهای مرجوعه به اداره شروع شده و به ترتیب تاریخ خلاصه عملیات ورشکستگی و اموری که موثر در تصفیه بوده و دارای آثار حقوقی است در آن درج شده و هرگاه حکم یا قراری صادر شده باشد فقط قسمت مربوط به تصمیم دادگاه به طور خلاصه در آنجا نقل میشود شماره برگها و احکام و قرارهای مورد اقدام در ستون مربوطه به طور ترتیب قید میگردد.
ماده ۸ ـ صورتمجلسها باید روی برگهای جداگانه که شماره‌گذاری شده به ترتیب تنظیم و در پوشه مخصوصی که به نام ورشکسته است مجلد شود. در موقع خاتمه عمل ورشکستگی زیر آخرین اقدامی که در صورتمجلس ثبت گردیده باید با قید تاریخ به امضای رئیس و مهر اداره تصفیه برسد. پس از خاتمه عمل ورشکستگی برگهای صورت دارایی ـ صورت ادعای بستانکاری ـ طبقه‌بندی بستانکاران ـ هزینه‌ها و تقسیم وجوه حاصله و گزارشی که کارمند مربوطه به رئیس اداره تصفیه مربوطه می‌دهد باید به آن پیوست شده و به طور مجلد نگاهداری شود.
ماده ۹ ـ برگهای اسامی را که به ترتیب بالا تنظیم گردیده فقط در صورتی می‌توان به دادگاه‌های مربوطه تسلیم نمود که به جهاتی نتوان به رونوشت گواهی شده آنها قناعت کرد.
مبحث سوم ـ نگاهداری اسناد ورشکستگی
ماده ۱۰ ـ هر برگی که به اداره تصفیه واصل شود باید تاریخ ورود روی آن قید گردد. کلیه برگهای مربوط به امور تصفیه باید بر حسب موضوع در پوشه‌های مخصوصی گذارده شده و در پرونده‌ای که به‌نام ورشکسته تهیه میشود بایگانی گردد. اسنادی که از طرف بستانکاران ارائه میشود باید با قید شماره مندرجه در برگ ادعای‌بستانکاری به ترتیب حروف الفبا در پوشه مخصوصی بایگانی‌شود.
ماده ۱۱ ـ پرونده غیرمجلدی که به دستور ماده بالا تنظیم گردیده ممکن‌است پس از ۱۰ سال اعلام خاتمه ورشکستگی نابود شده و این نکته در ملاحظات دفتر فهرست ورشکستگان قید خواهد شد.پرونده که به دستور ماده هشت تشکیل شده باید همیشه نگاهداری‌شود.
ماده ۱۲ ـ اداره تصفیه باید مقررات زیر را نسبت به حفظ دفاتر حسابداری و اسناد ورشکسته رعایت نماید:
۱ ـ هرگاه امور بازرگانی ورشکسته به شخص ثالثی واگذار شده باشد این شخص حق خواهد داشت دفاتر و اسناد مربوط را تحویل بگیرد.
۲ ـ هرگاه امور بازرگانی ورشکسته به شخص ثالثی واگذار نشده باشد نکات زیر باید رعایت گردد:
الف ـ هرگاه ورشکسته فرد تاجر باشد دفاتر حسابداری و اسناد ورشکسته پس از خاتمه ورشکستگی در مقابل رسید به او رد گردیده و این نکته در صورتمجلس ورشکستگی قید خواهد شد.هرگاه ورشکسته شرکت تضامنی یا مختلط باشد دفاتر و اسناد نامبرده به شریکی که از طرف سایر شرکاء معرفی گردیده تحویل داده میشود. در صورتی که شرکاء نسبت به شخص معینی در این‌باب موافقت ننمایند دفاتر و اسناد نامبرده به شخصی که از طرف‌اداره تصفیه معین میشود سپرده خواهد شد.
ج ـ هرگاه ورشکسته شرکت سهامی یا تعاونی باشد دفاتر و اسناد باید در اداره تصفیه نگاهداری شود.
۳ ـ در صورتی که اداره تصفیه محل مناسبی برای حفظ این قبیل دفاتر و اسناد نداشته باشد آنها را به دفتر راکد ارسال خواهد داشت.
مبحث چهارم ـ نگاهداری دفاتر حسابداری
ماده ۱۳ ـ اداره تصفیه باید بلافاصله با رعایت تاریخ کلیه وجوه دریافتی و پرداختی به حساب ورشکسته را در دفتر صندوق در مقابل قبض رسید ثبت نماید. در هر مورد باید تاریخ پرداخت و مشخصات ورشکسته و نام و محل اقامت دهنده و گیرنده وجه با قید مبلغ و شماره دفتر روزنامه در آن نوشته شود.
ماده ۱۴ ـ در دفتر کل باید به نام هر ورشکسته حساب جداگانه باز شده و تمام عملیاتی که در دفتر صندوق انجام می‌گیرد پس از ثبت دردفتر روزنامه به دفتر کل نقل گردد.
ماده ۱۵ ـ اداره تصفیه باید حساب مخصوصی در دفتر کل برای داد و ستدهای بانکی خود باز نماید. دریافت وجه باید به امضا رئیس اداره تصفیه و کارمندی که امضا او مجاز شناخته شده به عمل آید.
ماده ۱۶ ـ در آخر هر ماه باید خلاصه حسابهای دفتر کل با قید شماره‌حساب مربوطه به دفتر آزمایش ماهیانه نقل گردیده و رئیس اداره و حسابدار وقت زیر آن را امضا نمایند. دفتر آزمایش باید موافقت بین مندرجات دفتر صندوق و دفتر کل و موافقت بین موجودی نقدی‌صندوق و دفتر کل را نشان دهد.
ماده ۱۷ ـ کلیه دفاتر باید با کمال دقت تنظیم گردیده و هیچگونه قلم‌زدگی یا الحاق نداشته و بین‌السطورین نیز نباید چیزی نوشته شود.
گذاردن جای خالی در قسمت مندرجات ممنوع بوده و تصحیح هرقلمی باید در ذیل همان موضوع قید گردد.
ماده ۱۸ ـ قبض رسیدهای مذکور در ماده ۱۳ باید در دو نسخه صادر و نسخه دوم به ترتیب تاریخ در پرونده جداگانه که به نام ورشکسته تنظیم میشود بایگانی گردد. شماره‌گذاری قبوض همه ساله تجدید گردیده و ته چکهای قبوض هر سال به طور مجلد نگاهداری میشود.
هرگاه قسمتی از قبوض هر دسته قبض به مصرف رسیده باشد در آخر هر سال در مرکز با حضور نماینده حسابداری وزارت دادگستری و در شهرستانها با حضور نماینده که از طرف وزارت دادگستری تعیین میشود بقیه قبوض هر دسته چک را باطل نموده و این نکته‌را با قید شماره‌های هر دسته چک در صورتمجلس اداری ذکر می‌نمایند.
ماده ۱۹ ـ اداره تصفیه مکلف است بلافاصله بعد از وصول پول آن را به حساب جاری بانک بگذارد. فقط ممکن است مبلغی را که برای‌هزینه‌های جزیی لازم بوده و بیش از سه هزار ریال نباشد در اداره نگاهداری نماید.
ماده ۲۰ ـ برگهای بهادار و اشیاء قیمتی باید در محلی که برای این کار اختصاص داده میشود نگاهداری گردد.
ماده ۲۱ ـ هرگاه وجه نقد یا برگ بهادار و اشیاء قیمتی بنا بر درخواست اداره تصفیه حوزه دیگری وصول یا تحصیل شده باشد باید به‌وسیله بانک یا نامه سفارشی به اداره تصفیه مربوطه فرستاده شود.
ماده ۲۲ ـ رئیس و کارمندان اداره تصفیه نمی‌توانند:
۱ ـ دارایی خود را با دارایی اداره مخلوط نمایند.
۲ ـ در دفاتر مخصوص ورشکستگی امور دیگری را درج کنند.
۳ ـ وجوهی که مخصوص به یک ورشکسته است صرف امور ورشکسته دیگری ولو به طور موقت هم باشد بنمایند.
ماده ۲۳ ـ اداره تصفیه باید از بدو شروع به عملیات حساب تفصیلی‌برای هزینه‌های هر ورشکسته باز نماید. اسناد مربوطه به هزینه بایدبه ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بعد از خاتمه ورشکستگی مجلدشده یا با سایر اسناد مربوطه به ورشکسته نگاهداری شود.
فصل دوم‌ـ اجرای مقررات مربوط به مراحل مختلفه ورشکستگی
مبحث اول ـ تهیه صورت دارایی
ماده ۲۴ ـ در فصول جداگانه برگ صورت دارایی باید هر یک از اموال منقول و غیرمنقول و برگهای بهادار و بستانکاری و وجه نقد به‌ترتیب ذکر شود. جمع ارزیابی که به عمل آمده در آخر برگ نوشته میشود. هرگاه در فصل بخصوصی مالی موجود نباشد این نکته در خلاصه ذکر خواهد شد. در برگ صورت دارایی باید محل وقوع هرمال بخصوص نوشته شود.
ماده ۲۵ ـ صورت دارایی غیرمنقول باید با ذکر حقوق اشخاص ثالث و بر طبق نمونه تهیه شود. در صورتی که مال غیر منقول در اجاره باشد باید نام و مشخصات مستأجر و مدت اجاره و مال‌الاجاره با حق فسخ اجاره در برگ صورت دارایی قید گردد. منافع غیر منقولی که در جریان ورشکستگی حاصل میشود به ترتیب باید در فصل جداگانه‌صورت دارایی نوشته شود.
ماده ۲۶ ـ اموال ورشکسته که در خارجه واقع است در فهرست ذکرخواهد شد در مواردی که اشخاص ثالث نسبت به اموال نامبرده حقی دارند نوع حق باید در برگ صورت دارایی نوشته شود. در برگ صورت دارایی باید تاریخ شروع به تصفیه و مدتی که برای تشخیص دارایی طول کشیده و نام کلیه اشخاصی که در تنظیم برگ نامبرده شرکت داشته‌اند ذکر شود. رئیس اداره یا کارمند مربوطه و کارشناسان باید قسمتهای مختلفه برگ صورت دارایی را امضا نمایند. پس از تهیه برگ صورت دارایی متصدی تنظیم باید ورشکسته را از کیفری که در ماده ۱۴ قانون تصفیه پیش‌بینی شده متذکر ساخته و به او اخطار نماید تا چنانچه نکات مذکور در برگ‌صورت دارایی مورد قبول او است مطابق دستور ماده ۲۰ قانون تصفیه عمل نماید.
ماده ۲۷ ـ در صورتی که ورشکسته فوت شده یا فراری باشد ورثه و شرکا و خدمه و متصدیان امور و کلیه اشخاصی که به نحوی از انحاء در اموال ورشکسته تصرف و دخالت دارند مکلفند به جای او امضا نموده و گواهی دهند. در مورد شرکتهای تضامنی یا مختلط تکلیف مذکور در بالا به عهده هر یک از شرکا مسوول حاضر که اختیار اداره کردن امور شرکت را داشته‌اند محول خواهد بود. هرگاه ورشکسته شرکت سهامی یا شرکت تعاونی باشد مدیرانی که درحین اعلام ورشکستگی عهده‌دار امور شرکت بوده‌اند مسوول انجام تکلیف نامبرده شناخته خواهند شد. هرگاه تکلیف بالا انجام نگیرد علت آن باید در برگ صورت دارایی قید شود.
ماده ۲۸ ـ اشیایی را که اداره تصفیه به عنوان مستثنیات دین برای ورشکسته باقی می‌گذارد باید با ذکر شماره‌های مندرجه در برگ صورت دارایی در آخر صورت نوشته شده و موضوع نیز به او اعلام گردد. هرگاه ورشکسته از حق خود صرف‌نظر کند این نکته در برگ‌صورت دارایی قید شده و به امضا او می‌رسد.
ماده ۲۹ ـ تصمیم راجع به مستثنیات دین در اولین جلسه به بستانکاران‌اعلام گردیده و آنها حق دارند از تاریخ اعلام به مرجع صلاحیتدارشکایت نمایند. هرگاه شخص ثالثی نسبت به مالی ادعایی داشته‌باشد نوع ادعا در برگ مخصوص به آن نوشته شده و در آنجا نام‌کسی که ادعا دارد و شماره ترتیب مال و اسنادی که ارائه شده ذکرمی‌شود. به علاوه در ستون ملاحظات برگ صورت دارایی این نکته‌نیز در مقابل شی‌ء مورد ادعا قید میشود. اظهارات ورشکسته وتصمیمات اداره و دادگاه نیز به طور خلاصه و به ترتیب تاریخ درستون ملاحظات این برگ نوشته خواهد شد.
ماده ۳۰ ـ هرگاه اداره تصفیه ادامه دادن به تجارت یا صنعت ورشکسته‌را مقتضی بداند دفاتر ورشکسته را از روز اعلام ورشکستگی بسته و مجددا حسابهای جدیدی از آن تاریخ به بعد باز نموده و یا آنکه‌دفاتر مخصوصی برای این امر در نظر خواهد گرفت.
ماده ۳۱ ـ در موقع تهیه برگ صورت دارایی اداره تصفیه پرسشهای زیرین را از ورشکسته می‌نماید:
۱ ـ نام و محل اقامت بستانکارانی که دفاتر ورشکسته حکایت ازمشخصات آنها نمی‌نماید.
۲ ـ دعاوی که نسبت به دارایی ورشکسته در جریان است.
۳ ـ بیمه‌نامه‌هایی که ورشکسته بابت بیمه اشخاص یا خسارت و حوادث غیرمترقبه نسبت به اموال دارد.
۴ ـ حق ولایت یا قیمومتی که ورشکسته داشته و همچنین حقوق ودعاوی مربوطه آن.
مبحث دوم ـ دعوت بستانکاران
ماده ۳۲ ـ آگهی مذکور در ماده ۲۴ قانون اداره تصفیه علاوه بر اینکه برای بستانکاران فرستاده میشود برای اشخاص زیر نیز فرستاده‌خواهد شد:
۱ ـ قسمتهای اجرای حوزه ورشکسته.
۲ ـ دادگاه‌هایی که دعاوی مربوطه به ورشکسته نزد آنها مطرح است.
۳ ـ بنگاههای بیمه که ورشکسته قرارداد بیمه شخصی یا هر نوع بیمه‌دیگری که مؤثر در امر تجارتی ورشکسته باشد با آنها منعقد نموده‌است.
۴ ـ دادسرای مربوطه اگر اعمال ولایت یا قیمومیت می‌نماید.
۵ ـ دفتر املاکی که ورشکسته در حوزه آن دارای اموال غیر منقول‌می‌باشد.
صورت بستانکارانی که برای آنها یک نسخه آگهی بالا فرستاده شده‌باید در صورتمجلس ورشکستگی یا برگ جداگانه که به امضا رئیس‌اداره تصفیه یا کارمند مربوط رسیده و پیوست صورتمجلس‌می‌شود قید گردد.
ماده ۳۳ ـ اصول اسنادی که از طرف بستانکاران ارائه گردیده در صورتی‌به آنها رد خواهد شد که رونوشت گواهی شده آن اسناد را به اداره‌تسلیم نمایند.
مبحث سوم ـ اداره اموال
ماده ۳۴ ـ برای هر جلسه بستانکاران باید صورتمجلس تنظیم شود. دراین صورتمجلس نام تمام بستانکارانی که شخصا حاضر شده یا نماینده فرستاده‌اند قید خواهد شد، سپس گزارش مذکور در ماده ۲۶قانون اداره تصفیه قرائت شده و در صورتمجلس ذکر میشود. کلیه پیشنهادات در صورتمجلس نوشته شده و تصمیم اداره نیز در آخرآن ذکر خواهد شد.
ماده ۳۵ ـ هرگاه اموال ورشکسته مورد مطالبه اشخاص ثالثی باشد اداره تصفیه تصمیم مقتضی خواهد گرفت. فروش مال مورد ادعا مانع تصمیم اداره نخواهد بود مگر آنکه حاصل فروش بین بستانکاران تقسیم شده باشد.
ماده ۳۶ ـ همینکه اداره تصفیه تصمیم مقتضی راجع به ادعای شخص‌ثالثی گرفت مدلول آن را به اشخاص ذی نفع اعلام کرده و مخصوصا به کسانی که ادعا دارند باید تذکر داده بشود که در صورت عدم‌مراجعه به دادگاه صلاحیتدار در موعد مقرر ادعای آنها مسموع‌نخواهد بود.
ماده ۳۷ ـ هرگاه شخصی نسبت به شیئی که داخل در مستثنیات دین‌است حق رهن یا رجحان داشته و حق او را نیز اداره تصفیه شناخته‌باشد قبلا طلب صاحب حق رهن یا رجحان پرداخته شده و مازاد آن‌به ورشکسته تسلیم خواهد شد. هرگاه شیئی که داخل در مستثنیات‌دین است مورد ادعای دیگری قرار گیرد در این صورت مقررات بالارعایت نشده و شخص ثالث می‌تواند بر علیه شخص ورشکسته‌اقامه دعوی نماید.
مبحث چهارم ـ رسیدگی به مطالبات
ماده ۳۸ ـ اطلاعاتی را که ورشکسته طبق ماده ۳۰ قانون اداره تصفیه راجع به مطالبات می‌دهد در برگ صورت ادعای طلب یا برگ‌جداگانه وارد شده و به امضا او می‌رسد. مقررات مذکور در ماده ۲۷آیین‌نامه راجع به شرکتهای تضامنی و سهامی و تعاونی در اینجا نیزمراعات میشود.
ماده ۳۹ ـ برگ طبقه‌بندی بستانکاران به ترتیب زیر تنظیم میگردد:
۱ ـ ذکر بستانکارانی که دارای حق رهن هستند.
۲ ـ ذکر بستانکاران مذکور در ماده ۵۸ قانون اداره تصفیه.
هرگاه در بند ۱ یا یکی از طبقات بند ۲ بستانکاری موجود نباشد بایددر صورت طبقه‌بندی بستانکاران تذکر داده شود.
ماده ۴۰ ـ هرگونه ادعای بستانکاری باید در طبقه و ستون مخصوص به‌خود نوشته شود. تصمیم اداره تصفیه مبنی بر رد یا قبول آن نیز بایدبا ذکر خلاصه علت در آنجا قید گردد. هرگاه ادعای بستانکاری موجه شناخته نشود اداره تصفیه آن را رد خواهد کرد. رد یا قبول ادعایی به‌طور مشروط جایز نیست.
ماده ۴۱ ـ مطالبات باید به ترتیب شماره گذارده شده و جهت بستانکاری در آنجا قید و به شماره برگ ادعای بستانکاری نیز اشاره شود. در برگ طبقه‌بندی بستانکاران باید اموال مورد رهن قید شود هرگاه منافع مالی مورد رهن باشد این موضوع نیز ذکر خواهد شد.
ماده ۴۲ ـ هرگاه در قبال طلبی اموال شخص ثالثی در رهن بوده باشد این قسمت جزء بستانکاری های عادی ثبت خواهد شد. در صورتی که‌مال مورد رهن قبل از تقسیم وجوه حاصله به فروش رسیده وبستانکار به حق خود برسد صاحب مال جانشین بستانکار شناخته‌شده و در سهم‌بندی به همان نسبت شرکت خواهد کرد.
ماده ۴۳ ـ هرگاه دعوای مربوط به طلبی در موقع اعلام ورشکستگی درجریان باشد این ادعا جزء صورت طبقه‌بندی بستانکاران ذکر شده‌ولی اداره تا تعیین تکلیف قطعی از طرف دادگاه تصمیمی در آن باب‌نخواهد گرفت. اداره تصفیه می‌تواند تصمیم خود را در ظرف مدت‌اعتراض راجع به بستانکاری تغییر دهد ولی این تغییر باید طبق ماده‌قانون اداره تصفیه آگهی شده و به اشخاص ذینفع نیز اعلام گردد.
ماده ۴۴ ـ هرگاه در نتیجه اعتراضی که طبق ماده ۳۶ قانون اداره تصفیه به‌عمل آمده دادگاه تصمیمی اتخاذ نماید این تصمیم در صورت‌طبقه‌بندی بستانکاران قید میگردد.
ماده ۴۵ ـ آگهی مذکور در ماده ۳۵ قانون اداره تصفیه باید در همان‌روزنامه که توقف اعلام شده است ضبط گردد. در آگهی مندرج درقسمت ۲ ماده ۳۵ قانون اداره تصفیه باید اخطار شود که اگر اشخاص‌ذی نفع در ظرف مدت مقرر در ماده ۳۶ قانون به دادگاه مراجعه‌ننمایند حق آنها از بین خواهد رفت.
ماده ۴۶ ـ در مورد تصفیه اختصاری نیز صورت طبقه‌بندی بستانکاران‌تنظیم خواهد شد و مقررات فوق تا اندازه‌ای که قابل اعمال است درآنجا نیز رعایت خواهد گردید.
مبحث پنجم ـ تصفیه
ماده ۴۷ ـ در مورد ماده ۴۲ قانون اداره تصفیه برای هر مزایده بایدصورت مخصوصی تنظیم شود. در این صورتمجلس باید نام‌اشخاصی که مباشر مزایده بوده و همچنین تاریخ و محل و مدت‌مزایده و بالاترین بهاء هر شی‌ء در آن قید شود. صورتمجلس رارئیس یا کارمند اداره تصفیه امضا می‌نماید.
ماده ۴۸ ـ هرگاه موضوع مزایده مال غیر منقول باشد اداء این عبارت از طرف رئیس یا کارمند اداره تصفیه که (فلان مال غیر منقول به بهاءفلان مبلغ به آقای … واگذار میشود) باید در صورتمجلس قید گردد و برنده مزایده نیز آن را امضا نماید. هرگاه به بهاء ارزیابی شده‌خریداری پیدا نشود باید در صورتمجلس ذکر گردد که مال غیرمنقول در مزایده به فروش نرسید. هرگاه مزایده تحت شرایطی به عمل آیداین نکته نیز در صورتمجلس باید قید گردد.
ماده ۴۹ ـ کسانی که در مزایده مال غیرمنقول شرکت می‌کنند باید صدی‌پنج بهاء مال غیرمنقول ارزیابی شده را به صندوق اداره تصفیه تا روزی که برای مزایده مقرر شده بسپارند. هرگاه پرداخت بهاء درموعد مقرر انجام نگیرد یا آنکه پیشنهاد دهنده حاضر به اجرای تعهدخود نگردد خسارت وارده از مبلغ سپرده برداشت خواهد شد.
ماده ۵۰ ـ هرگاه مال غیرمنقول موضوع مزایده مورد حق رهن و غیره‌واقع شده باشد باید اخطاریه‌ای که متضمن تاریخ و ساعت و محل‌مزایده باشد برای صاحب حق فرستاده شود. در صورتی که برنده مزایده غیر از صاحب حق رهن باشد باید شخص برنده مزایده و شخص صاحب حق و رئیس یا کارمند اداره تصفیه در یکی از دفترخانه‌های اسناد رسمی حضور بهم رسانیده و ضمن انتقال ملک به‌خریدار حق صاحب رهن را پرداخته و مازاد آن را به حساب ورشکسته منظور دارند.
ماده ۵۱ ـ هرگاه اشیاء مورد مزایده بیمه شده باشد این نکته باید درموقع مزایده اعلام گردد. در صورتی که اشیاء مذکور یکجا به یک نفرواگذار شود این انتقال باید به بیمه‌کننده اعلام گردد.
ماده ۵۲ ـ انتقال دعوای مشکوکی که طبق ماده ۴۵ قانون اداره تصفیه‌پیش‌بینی شده باید به وسیله برگ نمونه و تحت شرایطی که در آن‌ذکر شده به عمل آمده و هزینه‌ای که به آن تعلق می‌گیرد به عهده‌انتقال‌گیرنده خواهد بود.
ماده ۵۳ ـ همین که قرارداد ارفاقی بسته شد اقدام دیگری برای فروش‌اموال به عمل نیامده و اداره تصفیه منتظر گواهی دادگاه مربوطه‌خواهد بود.
مبحث ششم ـ تقسیم وجوه حاصله
ماده ۵۴ ـ اداره تصفیه باید برای تقسیم موقت سهام بر طبق ماده ۴۸قانون اداره تصفیه صورت تقسیم موقت تهیه نموده و اعلام نماید که‌صورت تقسیم در ظرف مدت ده روز در دسترس بستانکاران گذارده‌خواهد شد. هرگاه دعوای مربوط به بستانکاری در موقع تقسیم‌موقت سهام به نتیجه نرسیده باشد سهمی که برای او منظور شده کنار گذارده میشود و همچنین بستانکارانی که طلب آنها موجل است قبل از رسیدن موعد به آنها پرداخته نخواهد شد مگر آنکه برای برگشت فرع قانونی از طلب خود رضایت دهند.
ماده ۵۵ ـ صورت تقسیم نهایی وقتی تنظیم میشود که کلیه‌دعاوی‌مربوط به دارایی و بدهی ورشکسته قطعی شده باشد. برای تنظیم‌صورت قطعی لازم نیست منتظر مازاد مذکور در ماده ۴۵ قانون اداره تصفیه گردید.
ماده ۵۶ ـ صورت تقسیم به ترتیب زیر تنظیم میشود: قبل از هر چیز اموال مورد رهن یا وثیقه و وجهی که از حاصل فروش آن بدست‌می‌آید قید گردیده و هزینه که از بابت اداره کردن و فروش آن به عمل‌آمده ذکر خواهد شد. این‌گونه هزینه‌ها از حاصل فروش کسر شده و پس از پرداخت طلبهای وثیقه‌دار مازاد آن به حساب عمومی وجوه‌حاصله نقل خواهد شد. هرگاه وجه حاصل فروش کافی برای تادیه طلب بستانکار وثیقه‌دار نباشد نام او به نسبت بقیه طلب جزء طبقه پنجم مذکور در ماده ۵۷ قانون ذکر خواهد شد. از حاصل کل دارایی بدوا هزینه‌های ورشکستگی و هزینه امور ورشکستگی کسر گردیده و بقیه بین اشخاص مذکور در برگ صورت طبقه‌بندی بستانکاران تقسیم خواهد شد.
ماده ۵۷ ـ هرگاه به موجب ماده ۴۵ قانون دعوایی به بستانکاری واگذارشده و این دعوی به نتیجه مثبتی رسیده باشد اداره تصفیه ضمن صورت تقسیم یا به وسیله ضمیمه جداگانه آن را بین بستانکار انتقال‌گیرنده و سایر بستانکاران تقسیم خواهد نمود.
ماده ۵۸ ـ همینکه صورت تقسیم تهیه شد باید به بستانکاران اعلام گرددکه صورت نامبرده در اداره تصفیه در دسترس آنها گذارده خواهد شد.
هرگاه بعد از آگهی تغییری در صورت مزبور داده شود این نکته نیز به‌طریق فوق اعلام خواهدگردید.
ماده ۵۹ ـ قبل از اقدام به تقسیم، اداره باید مطمئن شود که هیچ‌گونه‌اعتراضی در ظرف مدت مقرر نسبت به صورت تقسیم به عمل‌نیامده است. در صورتی که نسبت به این صورت اعتراضی شده‌باشد اداره تصفیه برای تقسیم، منتظر نتیجه رسیدگی به این اعتراض‌خواهد بود.
مبحث هفتم ـ خاتمه ورشکستگی
ماده ۶۰ ـ پس از خاتمه ورشکستگی کارمند مربوطه گزارشی مبنی برخاتمه ورشکستگی به رئیس اداره خواهد داد. در این گزارش خلاصه عملیات تصفیه و جهت ورشکستگی و مبلغ دارایی و بدهی و میزان زمینه خالی و سهمیه هایی که به موجب فقره ۴ ماده ۴۷ قانون اداره تصفیه به صندوق وزارت دادگستری سپرده شده، ذکر خواهد شد .سپس خاتمه ورشکستگی از طرف رئیس اداره اعلام و انتشارخواهد یافت.
ماده ۶۱ ـ گزارش نهایی در مورد تصفیه اختصاری نیز باید تنظیم شده و خاتمه ورشکستگی هم به موجب آگهی اعلام گردد. در مورد ماده‌قانون انتشار آگهی مبنی بر اعلام خاتمه ورشکستگی ضروری نیست.
ماده ۶۲ ـ سند عدم کفایت دارایی باید بر طبق نمونه پیوست صادر شود.
مبحث هشتم ـ تصفیه اختصار
ماده ۶۳ ـ در مورد تصفیه اختصاری مذکور در فقره ۲ ماده ۲۳ قانون اداره تصفیه نکات زیر رعایت می شود:
۱ـ بستانکاران برای تشکیل جلسه دعوت نمی شوند مع‌ذلک هرگاه‌اداره مقتضی بداند ممکن است بوسیله تشکیل جلسه جلب نظر آنها را بنماید ولی در صورتی که ورشکسته پیشنهاد قرارداد ارفاقی نموده باشد در این مورد باید جلسه بستانکاران دعوت شود.
۲- در هر موقع بدون هیچگونه شرطی ممکن است خواه از طریق عادی یا بطور مزایده اقدام به فروش اموال ورشکسته به عمل آید.مهلتی که برای پرداخت بها مال داده می شود نباید از سه ماه تجاوزکند. در صورت نبودن خریدار به بها ارزیابی شده اقدام به مزایده‌مجدد به عمل نیامده و اداره تصفیه به نحو مقتضی اقدام به فروش آن خواهد نمود.
۳- تقسیم وجوه حاصله طبق مدلول مواد ۴۶ و ۴۷ قانون به عمل‌آمده و سند عدم کفایت دارایی صادر می شود ولی صورت تقسیم برای مراجعه اشخاص ذینفع در اداره تصفیه گذارده نشده و تقسیم موقت سهام نیز به عمل نخواهد آمد.
مبحث نهم ـ مقررات مخصوص
ماده ۶۴ ـ در هر حوزه که تشکیل اداره تصفیه اعلام شود امور ورشکستگی که تا آن تاریخ خاتمه نیافته تحویل اداره تصفیه گردیده و مدیران تصفیه و کارمندان ناظر باید از هرگونه اقدام خودداری نمایند.
ماده ۶۵ ـ عملیات ورشکستگی اموری که تصفیه آن در موقع اعلام‌تشکیل اداره تصفیه خاتمه نیافته طبق مقررات قانون اداره تصفیه و این آیین‌نامه ادامه خواهد یافت.
ماده ۶۶ ـ هرگاه اعمال ورشکستگی که قبل از اعلام تشکیل اداره تصفیه انجام شده ناقص تشخیص شود با رعایت مقررات این آیین‌نامه تکمیل خواهد گردید.
ماده ۶۷ ـ در موارد مذکور در مواد بالا که قسمتی از اعمال تصفیه به‌وسیله مدیران تصفیه و قسمت دیگر به وسیله اداره تصفیه انجام میشود هزینه امور تصفیه باید به تشخیص رئیس اداره بین مدیران و اداره تقسیم گردد.